در عکاسی پرتره کودک، تمرکز اصلی روی صورت سوژه است. برای گرفتن یک عکس پرتره زیبا از کودک، نیازی نیست حتماً در کلاسهای عکاسی شرکت کنید و یا تجهیزات گرانقیمت و خاصی داشته باشید. تنها با استفاده از یک دوربین ساده یا حتی موبایل و کمی خلاقیت، میتوانید پرترههایی ثبت کنید که دیگران را از کیفیتشان شگفتزده کند.
عکس پرتره، به عکسی گفته میشود که تمرکز اصلی آن بر روی چهره و حالات سوژه باشد. شما با کمک کادربندی صحیح، استفاده از فاصله کانونی مناسب لنز یا دوربین و همچنین بهرهگیری از نور، میتوانید پرترههایی حرفهای ثبت کنید.
در ادامه، با تکنیکها و روشهای مختلفی آشنا خواهید شد که به شما کمک میکند نتایجی فوقالعاده در عکاسی پرتره کودک به دست آورید. همچنین نمونهها و تصاویر متنوعی را برای الهام گرفتن مشاهده خواهید کرد.
آیا با موبایل میشود عکس پرتره کودک خوبی گرفت؟
عکاسی پرتره کودک با موبایل تفاوتهایی با دوربینهای حرفهای دارد، که یکی از مهمترین آنها استفاده از لنزهای متغیر با فاصلهکانونی مختلف در دوربینهاست. احتمالاً در بسیاری از عکسهای پرتره معروف دیدهاید که پسزمینه (بکگراند) سوژه به صورت مات یا تار ثبت میشود. این حالت، نتیجه استفاده از لنز دوربین است و حتی در چشم انسان هم چنین اتفاقی رخ میدهد؛ یعنی وقتی روی سوژهای از نزدیک تمرکز میکنیم، محیط اطراف آن به طور طبیعی تار میشود، هرچند به آن توجه نمیکنیم.
در عکاسی با موبایل، به دلیل نبود لنز متحرک، این افکت تار شدن پسزمینه به صورت دیجیتال یا با کمک هوش مصنوعی ایجاد میشود. برای فعالسازی این ویژگی، میتوانید وارد مود پرتره موبایل خود شوید و از آن استفاده کنید.
یکی دیگر از تفاوتهای عمده، اندازه سنسور دوربین است. سنسور دوربینهای حرفهای بسیار بزرگتر از سنسور موبایل است و میتواند نور بیشتری دریافت کند. به همین دلیل، در شرایط نوری ضعیف، دوربینهای حرفهای عکسهای باکیفیتتری میگیرند و جزئیات بیشتری نمایش میدهند. با این وجود، اگر نور مناسبی داشته باشید و از یک موبایل با دوربین متوسط به بالا استفاده کنید، میتوانید عکس پرتره بسیار خوبی ثبت کنید.
بهترین موبایل برای عکاسی پرتره از کودک چیست؟
من تجربه بسیار خوبی در عکاسی پرتره کودکان با موبایلهای پرچمدار سامسونگ و اپل داشتهام. لازم نیست حتماً جدیدترین یا گرانترین مدلهای این پرچم دارن را داشته باشید، تجربه من با آیفون ۱۲ پرو موبایل سامسونگ S23 Ultra بود که پرچم داران چند سال گذشته این دو شرکت بودهاند. لازم نیست حتما گوشی موبایل پرچدار داشته باشید تا بتوانید تصاویر باکیفیتی ثبت کنید. با اینکه این دستگاهها امکانات و کیفیت بسیار بالایی ارائه میدهند، اما این به معنای ناتوانی گوشیهای میانرده یا برندهای دیگر مثل شیائومی در ثبت پرترههای مناسب نیست. در واقع، اگر گوشی شما میانرده یا بالارده است و خیلی قدیمی هم نیست، میتوانید همراه با نورپردازی خوب، عکس پرتره فوقالعادهای از کودک خود ثبت کنید. تفاوت اصلی بین گوشیهای میانرده و پرچمدار بیشتر در سختافزار دوربین و کیفیت لنز آنهاست که باعث بهبود قابل توجه تصاویر میشوند.
در نهایت، پیشنهاد میکنم کمالگرایی را کنار بگذارید و با همان گوشی که دارید شروع به عکاسی کنید؛ همیشه نور خوب و لحظه مناسب مهمتر از مدل گوشی است.
تنظیمات دوربین موبایل برای عکاسی پرتره از کودک در منزل
اگر گوشی موبایل شما دارای حالت پرو (Pro Mode) است، میتوانید دقیقاً مانند یک دوربین حرفهای، پارامترهایی مانند ایزو (ISO)، سرعت شاتر (Shutter Speed)، فوکوس، دیافراگم، وایت بالانس (White Balance) و سایر تنظیمات را به دلخواه تغییر دهید. البته استفاده از این حالت بیشتر به افرادی توصیه میشود که با این تنظیمات و تاثیر هرکدام آشنا هستند.
اگر تا به حال تجربه زیادی در زمینه عکاسی ندارید، توصیه میکنم از حالت اتوماتیک یا حالت پرتره موبایل خود استفاده کنید. در اکثر موبایلها، نرمافزار دوربین به شکل خودکار تنظیمات نور و فوکوس را بهینه انجام میدهد و نتیجه قابل قبولی ارائه میدهد.
بسیاری از گوشیهای موبایل دارای حالت پرتره (Portrait Mode) هستند که با شبیهسازی عملکرد لنزهای حرفهای، پسزمینه تصویر را تار (بوکه) میکند و سوژه را برجستهتر نمایش میدهد. همچنین، دوربین موبایل در اکثر مدلها حالتهایی نظیر عکاسی شب (Night Mode)، عکاسی عریض (Wide)، و عکاسی پانوراما (Panorama) نیز دارد که میتوانید بسته به شرایط و نیاز خود از آنها استفاده کنید.
نکته مهم: پیشنهاد میکنم سایز و کراپ تصویر دوربین موبایل را برای عکاسی پرتره کودک بر روی نسبت ۴:۳ (در حالت افقی) یا ۳:۴ (در حالت عمودی) قرار دهید. این نسبت همان نسبت استاندارد آتلیههای حرفهای برای عکس پرتره کودک است و باعث ثبت عکسهایی با کادر مناسب و حرفهای میشود.
چگونگی نورپردازی برای عکاسی پرتره کودکان در منزل
اگر نمیخواهید برای نورپردازی هزینه کنید، چند راهکار ساده و کاربردی وجود دارد:
استفاده از نور طبیعی روز:

بهترین و ارزانترین منبع نور، نور طبیعی است. کافی است یک پنجره یا نورگیر مناسب در اختیار داشته باشید. فقط کافیست پردهها را کنار بزنید و سوژه (کودک) را نزدیک پنجره قرار دهید. با انتخاب زاویه مناسب و چینش درست، میتوانید تصاویر بسیار باکیفیت و حرفهای بگیرید.
نورپردازی با چراغ مطالعه یا لامپ معمولی:
اگر در خانه چراغ مطالعه یا لامپ قابل حمل دارید، میتوانید از آنها به عنوان منبع نور استفاده کنید. حتی با هزینه بسیار پایین میشود یک یا دو چراغ مطالعه از فروشگاههای آنلاین یا سایتهایی مانند دیوار تهیه کرد. من خودم تجربه استفاده از دو چراغ مطالعه با قیمت کم را داشتهام و نتیجه بسیار خوبی گرفتم. کافی است زاویه و فاصله مناسب را با آزمون و خطا پیدا کنید.
اگر بخواهید کمی هزینه کنید، این موارد پیشنهاد میشوند:
استفاده از رینگ لایت:
رینگلایتها نور نرم، یکنواخت و قابل تنظیمی دارند و برای عکاسی پرتره کودک فوقالعادهاند. این وسیله معمولاً قیمت مناسبی دارد و بهراحتی قابل حمل و نصب است.
ویدئو لایت ارزان:
اگر به نور حرفهایتر نیاز دارید ولی نمیخواهید خیلی هزینه کنید، میتوانید سافتباکسهای اقتصادی که برند معروفی ندارند اما کیفیت خوبی دارند را تهیه کنید. خودم از دو نور ثابت با سافتباکس ساده و ارزان استفاده میکنم و نتیجه آن ایجاد نوری نرم و پراکنده است که برای عکاسی کودک بسیار مناسب است.
عکاسی پرتره کودک با دوربین حرفه ای
اگر قصد عکاسی از کودک خود را دارید یا برنامه دارید یک آتلیه عکاسی کودک راهاندازی کنید، بدون تردید استفاده از دوربینهای حرفهای DSLR بهترین نتایج را برای شما به همراه خواهد داشت.

این دوربینها به شما امکان ثبت جزئیات بیشتر، کنترل کامل روی تنظیمات مانند نوردهی، فوکوس و وایت بالانس را میدهند و در نتیجه میتوانید عکسهایی خلاقانهتر و حرفهایتر بگیرید.
همچنین انتخاب و تعویض لنز مناسب به شما این امکان را میدهد که از زوایا و فواصل کانونی مختلف، با دیافراگمهای متنوع، تصاویر شاخص و چشمنوازی ثبت کنید و به راحتی پسزمینه را کنترل یا محو نمایید تا سوژه کودک برجستهتر دیده شود.
پیش از اینکه به عنوان یک عکاس، کار خود را برای عکاسی پرتره از کودک شروع کنید، بهتر است که به نکات زیر توجه نمایید:
چه لنز و دوربینی برای عکاسی پرتره کودک بهتر است؟
در سالهای اخیر، دوربینهای سونی در میان عکاسان، بهویژه در زمینه عکاسی پرتره، محبوبیت بیشتری نسبت به برندهای دیگری مانند کنون (Canon) و نیکون (Nikon) پیدا کردهاند.
یکی از مهمترین دلایل این برتری، استفاده از فناوری میرورلس (بدون آینه) و سنسورهای پیشرفتهتر در دوربینهای سونی است؛ این فناوری باعث کاهش ابعاد و وزن دوربین، سرعت بیشتر فوکوس و افزایش کیفیت تصویر شده است.
از طرف دیگر، برند کنون در چند سال گذشته مدلهای جدید زیادی وارد بازار نکرده و حتی آخرین دوربین پرچمدار این برند (مانند Canon 5D Mark IV) با وجود کیفیت بالای خود، نسبت به تکنولوژیهای جدیدتر سونی، کمی عقبتر است. به همین دلیل، اگر قصد خرید دوربین برای عکاسی پرتره کودک دارید، توصیه اول من استفاده از دوربینهای فولفریم سونی است.
پیشنهاد لنز برای عکاسی پرتره کودک:
برای ثبت تصاویر پرتره حرفهای، لنز ۸۵ میلیمتر یکی از بهترین گزینههاست که اغلب عکاسان پرتره از آن استفاده میکنند. گزینه دیگر، لنزهای زوم پرتره مانند ۷۰-۲۰۰ میلیمتر است که انعطافپذیری بیشتری هم دارند.
برندهایی مانند سونی و زایس (Zeiss) لنزهای باکیفیتی را در این حوزه ارائه میدهند. توجه داشته باشید که انتخاب برند و کیفیت لنز بسیار اهمیت دارد و تاثیر مستقیمی بر خروجی نهایی شما خواهد گذاشت.
نکته مهم:
در انتخاب لنز، به عدد دیافراگم (مثلاً ۲.۸ یا کمتر) دقت کنید. لنزهایی با دیافراگم بازتر (عدد کمتر مثل ۲.۸، ۱.۸ یا حتی ۱.۴) برای عکاسی پرتره عالی هستند، چون پسزمینه را بهتر محو میکنند و سوژه را جدا از محیط نشان میدهند.

ولی توجه داشته باشید که در دیافراگمهای خیلی باز (مثلاً ۱.۴)، عمق میدان بسیار کم است و ممکن است قسمتهایی از صورت سوژه (مثلاً گوش یا بینی) خارج از فوکوس قرار بگیرند و تار شوند. بنابراین در عکاسی کودک، ترکیبی از دیافراگم باز (پیشنهاد حداقل 2.8 الی 3) و دقت در فوکوس اهمیت زیادی دارد.
نور و فلش در عکاسی پرتره از کودکان با دوربین حرفهای
اگر قصد خرید فلش برای عکاسی در آتلیه کودک را دارید، برند Godox (گودوکس) یکی از گزینههای بسیار باکیفیت، پرطرفدار و البته مقرونبهصرفه در ایران است. این یک برند چینی تثبیتشده است که امروزه در سطح بینالمللی هم شناخته شده و مدلهای مختلفی برای کاربردهای حرفهای و نیمهحرفهای ارائه میدهد. اگر برندهای باسابقهتر و با قیمت بالاتری مد نظرتان باشد، فلشهای Profotoیا Elinchrom از برندهای مطرح جهانی هستند که کیفیت عالی اما قیمت بالاتری دارند و بیشتر در آتلیههای حرفهای مورد استفاده قرار میگیرند.
برای شروع کار در عکاسی پرتره کودک، یک فلش با توان حداقل ۲۰۰ ژول مناسب خواهد بود. البته تعداد و نوع فلش موردنیاز کاملاً به سبک و نیازهای عکاسی شما بستگی دارد؛ هرچه نورپردازی پیشرفتهتر و انعطافپذیرتری بخواهید، ممکن است به چند فلش با شدتهای مختلف نیاز پیدا کنید.
نکته مهم درباره نورپردازی و سافت باکس
در مجموعهی «کودکی استودیو»، ما معمولاً از سافت باکس بزرگ استفاده میکنیم. بهکارگیری سافت باکس بزرگ باعث میشود نور نرمتر و پخششدهتری به سوژه برسد؛ بهطوری که تداعیکننده یک پنجره بزرگ و نور طبیعیِ روز باشد. این نوع نور هم باعث ایجاد ظاهری طبیعیتر در عکسها میشود و هم کمک میکند سایههای بسیار نرم و ملایمی روی صورت سوژه ایجاد گردد که برای عکاسی کودک ایدهآل است.
چند سبک متداول در نورپردازی عکاسی پرتره کودکان
بعد از آن که به خوبی با نکات مهم نورپردازی آشنا شدید، بهتر است که سبکها و شیوههای رایج برای نورپردازی عکاسی پرتره کودکان را نیز بشناسید.
نورپردازی یک طرفه Rembrandt Lighting
در این روش منبع نور در زاویه ۴۵ درجه نسبت به صورت کودک قرار میگیرد و یک طرف صورت کاملاً روشن و طرف دیگر با سایه ملایمی پوشیده میشود. این تکنیک در عکاسی پرتره کودکان عمق و بعد مناسبی ایجاد کرده و برای ثبت پرترههای دراماتیک و هنری ایدهآل است.
نورپردازی حلقهای Loop Lighting
در این سبک نورپردازی نور با زاویهای بالاتر یعنی حدود ۳۰-۴۵ درجه و کمی جلوتر از مدل قرار میگیرد و سایهای کوچک و حلقهشکل زیر بینی کودک ایجاد میکند. این روش برای عکاسی پرتره کودکان بسیار مناسب است چرا که چهره را نرم و طبیعی نشان میدهد و برای چهرههای گرد لاغرکننده دارد.
نورپردازی پروانهای Butterfly Lighting
در این تکنیک نور مستقیماً از روبرو و بالای سر کودک تابانده میشود و سایهای پروانهشکل زیر بینی ایجاد میکند. این سبک برای عکاسی پرتره کودکان از نوزادان و خردسالان عالی است؛ چرا که چشمان را درخشان و پوست را لطیف نشان میدهد.
در نظر داشته باشید که انتخاب نوع نورپردازی به سلیقه عکاس و ویژگیهای چهره کودک بستگی دارد. با آزمایش این تکنیکها در عکاسی آتلیه کودک میتوانید پرترههای منحصربهفردی خلق کنید.
اهمیت نورپردازی در عکاسی پرتره از کودکان
به خوبی میدانیم که یکی از موثرترین و مهمترین عناصر در هر شیوه و سبک از عکاسی، نورپردازی است. از این روی باید نکاتی مهم در زمینه نورپردازی عکاسی پرتره کودکان را به خوبی بدانید. این نکات به شرح زیر هستند:
تلاش برای ایجاد حالت طبیعی و جذاب: در عکاسی آتلیه کودک نورپردازی مناسب موجب میشود پوست کودک نرم و طبیعی به نظر برسد. نور ملایم و پخششده، سایههای ناخواسته را کاهش داده و به ویژه برای عکاسی پرتره کودک چهره را زیباتر نشان میدهد.

جلوگیری از خستگی و ناراحتی کودک: نورهای تند و مستقیم ممکن است چشم کودک را آزار دهد و موجب بیقراری او شوند. از این روی در عکاسی پرتره کودکان بهتر است از نور غیرمستقیم یا سافتباکس استفاده نمایید تا محیطی آرام و بدون فشار ایجاد شود.
تلاش برای افزایش عمق و بعد در تصویر: با استفاده از تکنیکهای نورپردازی مانند نور سهنقطهای (Key Light, Fill Light, Back Light) میتوان بعد و حجم را به تصویر اضافه کرد و پرترهها را جذابتر ساخت.
اهمیت تنظیم رنگهای طبیعی پوست: نورپردازی صحیح در عکاسی آتلیه کودک از تغییر رنگ ناخواسته پوست جلوگیری خواهد کرد. برای این کار با استفاده از تراز سفیدی یا White Balance مناسب، میتوانید رنگهای واقعی و گرم را حفظ کنید.
توجه به کنترل کنتراست و جزئیات: نور ملایم باعث میشود جزئیات چهره کودک، مانند موها و چشمانش، به خوبی دیده شود. در عکاسی پرتره کودکان کنتراست متعادل، تصویر را حرفهایتر نشان خواهد داد.
اهمیت انعطافپذیری در ترکیببندی: با نورپردازی مناسب برای عکاسی پرتره کودکان میتوان از زوایای مختلف عکاسی کرد و هر بار نتیجهای زیبا و حرفهای در اختیار داشت.

همانطور که گفتیم نورپردازی یکی از مهمترین عوامل برای موفقیت در عکاسی پرتره کودک است و با رعایت این نکات، شما میتوانید تصاویری ماندگار و دلنشین خلق کنید.
ژستهای محبوب برای عکاسی پرتره از کودک
برای انتخاب ژست مناسب کودک در عکاسی پرتره، همیشه پیشنهاد میکنم قبل از شروع عکاسی،نمونهها و ایدههای متنوع را در گوگل و اینستاگرام جستجو کنید. این کار کمک میکند تا با توجه به شرایط ظاهری، سن کودک، روحیه او و امکاناتی که در اختیار دارید، چند ژست ساده و جذاب را از قبل انتخاب کنید.
نکتهی مهم:
لزومی ندارد ژستها دقیقاً تکرار شوند؛ کافیست از آنها الهام بگیرید و با چاشنی خلاقیت و روحیهی کودک خود، لحظاتی خاص و منحصر به فرد را ثبت کنید.
در ادامه، چند مدل از محبوبترین ژستها برای عکاسی پرتره کودک آورده شده است:
ژست نشسته روی زمین
برای این ژست کودک به صورت چهارزانو یا با پاهای جمع شده روی زمین مینشیند. این ژست ساده و طبیعی است و حس راحتی و آرامش را منتقل میکند.
ژست ایستاده با دستها در جیب
یک ژست کلاسیک و شیک است که برای کودکان بزرگتر مناسب است. این ژست اعتمادبهنفس کودک را نشان میدهد.
ژست بازیگوشانه با اسباببازی
در این ژست کودک در حال بازی با اسباببازی مورد علاقهاش دیده میشود که حس زندگی و انرژی را به عکس میآورد.
ژست خوابیده روی شکم یا پهلو
این ژست برای نوزادان و خردسالان عالی است و حالت آرامش و لطافت را به نمایش میگذارد.
ژست نگاه به دور دست
با این ژست کودک به نقطهای دور نگاه میکند و حس تفکر و رویاپردازی در تصویر ایجاد میشود.
ژست گرفتن در آغوش والدین
پرترههای خانوادگی همواره محبوب هستند و نشاندهنده عشق و ارتباط عمیق بین کودک و والدین میباشند.
با ترکیب این ژستها و تغییرات کوچک در حالات چهره، میتوانید مجموعهای متنوع و جذاب از عکاسی پرتره کودکان داشته باشید.
خلاقیت در ژست کودک برای عکاسی پرتره

برای خلق بهترین عکاسی پرتره کودکان، باید از روشهای استاندارد فراتر بروید و با خلاقیت، دنیای کودکانه را به تصویر بکشید. در ادامه چند ایده نوآورانه برای عکاسی پرتره کودک ارائه میدهیم:
استفاده از عناصر داستانی: میتوانید از اسباببازیهای موردعلاقه کودک یا تمهای فانتزی مثل فضانوردی، شاهزادگی یا حیوانات استفاده کنید تا عکسها روایی و جذاب شوند؛
تغییر زوایای غیرمعمول: به جای عکاسی همسطح چشم، از زوایای پایین یا بالا عکس بگیرید تا پرسپکتیوهای تازهای خلق شود؛
تعامل طبیعی به جای ژستهای تحمیلی: اجازه دهید کودک آزادانه بازی کند یا با والدینش ارتباط بگیرد تا احساسات واقعی در عکس پرتره ثبت شوند؛
بازی با نور و سایه: از نورپردازی رنگی یا الگوهای سایهای مثل نور از میان برگهای مصنوعی برای ایجاد فضای رویایی حتما استفاده کنید؛
استفاده از حرکات و اکشن: ثبت پرش، چرخش یا خندههای طبیعی کودکان انرژی و شادابی را به تصویر خواهد افزود؛
ادیت خلاقانه: در مرحله ویرایش با استفاده از فیلترهای نرم یا افکتهای مینیمال، حس نقاشیگونه به عکس اضافه کنید.
بازی با نور و سایه: از نورپردازی رنگی یا الگوهای سایهای مثل نور از میان برگهای مصنوعی برای ایجاد فضای رویایی حتما استفاده کنید؛
استفاده از حرکات و اکشن: ثبت پرش، چرخش یا خندههای طبیعی کودکان انرژی و شادابی را به تصویر خواهد افزود؛
ادیت خلاقانه: در مرحله ویرایش با استفاده از فیلترهای نرم یا افکتهای مینیمال، حس نقاشیگونه به عکس اضافه کنید.
در عکاسی پرتره کودکان کلید موفقیت ترکیب تکنیکهای حرفهای با بازیگوشی و صبر است. با این روشها به خوبی میتوانید پرترههایی خلق کنید که نهتنها زیبا هستند، بلکه روح کودکی را نیز به نمایش میگذارند.

چکیدهای از آموزش عکاسی پرتره کودک
در عکاسی پرتره کودک، تمرکز اصلی روی ثبت چهره، احساسات و لحظات طبیعی است. نیازی نیست حتماً تجهیزات گرانقیمت یا دانش فنی بسیار حرفهای داشته باشید؛ با یک دوربین ساده یا حتی موبایل، نورپردازی مناسب و ذرهای خلاقیت میتوانید تصاویر بهیادماندنی ثبت کنید.
برای گرفتن عکسهای پرتره جذاب:
- از نور طبیعی و در صورت امکان سافتباکس یا رینگلایت استفاده کنید تا پوست کودک نرم و زنده به نظر برسد.
- ژستها و استایلهای متنوع را با توجه به شخصیت و روحیه کودک امتحان کنید و الهام خود را از نمونههای موفق بگیرید.
- اگر با موبایل عکاسی میکنید، مود پرتره را فعال کرده و نسبت کادربندی استاندارد (۴:۳ یا ۳:۴) را رعایت کنید.
- در صورت استفاده از دوربین حرفهای، به لنز مناسب (مثل ۸۵ میلیمتری) و دیافراگم باز توجه کنید تا پسزمینه زیباتر و سوژه برجستهتر باشد.
- مهمترین عامل، خلق فضایی شاد و آرام برای کودک و ثبت لحظات واقعی و طبیعی اوست؛ زیرا صمیمیت و سادگی، روح عکس پرتره کودک را تشکیل میدهد.
در نهایت، ترکیب تکنیکهای صحیح با خلاقیت و صبر، رمز موفقیت در عکاسی پرتره کودکان است. مهم نیست با چه ابزاری عکاسی میکنید، دید و احساس هنری شماست که یک عکس معمولی را به یک پرتره ماندگار تبدیل میکند.